ایمان و عمل صالح

مقدمه:
قواعد نظری و قوانین عملی منهاج فردوسیان، برگرفته از تصریحات آیات قرآن کریم و روایات معتبر شیعه از اهل بیت طاهرین (علیهم‌السلام) است. این روایات، از منابع معتبر حدیث شیعه، برگرفته شده است. یکی از این منابع، عبارت است از:

المؤمن‏

کتاب حاضر توسط حسین بن سعید اهوازی، یکی از شخصیت‏های بزرگ شیعه در قرن سوم هجری و یکی از یاران امام رضا و امام جواد و امام هادی (علیهم‌السلام) نوشته شده است. موضوع این کتاب صفات و خصوصیات انسان مؤمن است.
این کتاب یکی از سی کتابی است که حسین بن سعید به رشته‌ی تحریر در آورده است. کتاب‌های حسین بن سعید به حدی از درجه‌ی اعتبار و شهرت بوده‏اند که علمای رجال، کتاب‌های دیگر روات شیعه را به این کتاب‌ها تشبیه می‏کردند.
کتاب المؤمن یکی از اصول معتبر روایی و یکی از اصول اولیه‌ی شیعه به شمار می‏آید و از زمان نگارش، پیوسته مورد توجه علما و فقهای شیعه قرار داشته است. بسیاری از مجموعه‏های بزرگ روایی شیعه از این کتاب روایت نقل کرده و این کتاب را یکی از مصادر معتبر خود قرار داده، به آن استناد جسته‏اند؛ از جمله: «الکافی» و «من لا یحضره الفقیه» و «المحاسن» و «بحار الأنوار».
علامه مجلسی در باره‌ی این کتاب می‏نویسد: «کتاب المؤمن نوشته‌ی محدث بزرگ و شیخ مورد اطمینان حسین بن سعید اهوازی است. جلالت و اعتبار مؤلف این کتاب ما را از بحث در باره‌ی اعتبار آن بی‏نیاز می‏سازد»
کتاب حاضر شامل ۲۰۱ حدیث می‏باشد که در ضمن ۸ باب مطرح گردیده است.

سؤال: آیا در منهاج فردوسیان، مانند برخی فرقه‌های صوفیه که یک دهم درآمدشان (عُشریه) را به قطب می‌دهند، اصحاب منهاج فردوسیان باید قسمتی از درآمد خود را به حاج فردوسی یا دفتر مرکزی منهاج فردوسیان بدهند؟
جواب: یکی از بدعت‌های صوفیه، گرفتن یک دهم از در آمد صوفیان است و ادعا می‌کنند پرداخت این مبلغ [یک دهم درآمد] از دادن خمس و زکات شرعیِ مال، کفایت می‌کند! یعنی اگر صوفی یک دهم از درآمد خود را به قطب و خانقاه مرکزی فرقه‌شان بپردازد، دیگر نیازی به این که خمس بدهد یا زکات بپردازد، ندارد‌.
حاج فردوسی و دفتر مرکزی منهاج فردوسیان از اینگونه بدعت‌ها و بدعت‌گذارانش بیزارند و دادن و گرفتن مال به این صورت را مشمول نهی قرآنیِ «وَ لا تَأْکلُوا أَمْوالَکُمْ بَینَکُمْ بِالباطِل‏» (۱) می‌شمارند‌.
پس با صراحت و قاطعیت اعلام ‌می‌شود هیچ‌گونه کمک مادی اعم از نقدی و غیر نقدی به هیچ عنوانی [مانند «حق عضویت» یا «شهریه»] از اصحاب منهاج فردوسیان دریافت نمی‌شود و هیچ وقت نباید دریافت شود‌.
البته پرداخت خمس بر طبق رساله‌ی توضیح المسائل مراجع معظم تقلید، به جای خود محفوظ است و باید بعد از محاسبه به دفتر مرجع، تحویل گردد‌. همچنین پرداخت زکات برای کسانی که زکات به آنان تعلق می‌گیرد، با شرایط خاص آن، باید صورت گیرد و ربطی به دفتر مرکزی منهاج فردوسیان و حاج فردوسی ندارد‌.
………………………………………………………………………..
۱. سوره‌ی نساء، آیه‌ی ۲۹. ترجمه: اموال همدیگر را به ناروا مخورید.

سلام علیکم
ببخشید آیا قران و سوره‌هایش شعر هستند؟ در برنامه سمت خدا آیت الله قراءتی می‌گفت شعر هست به طور مثال «قل هو الله احد * الله الصمد» هر دو آیه با حرف دال تمام شد. اگر اینجوری باشد پس ماه رمضان و درمسجد و… که شعر خواندن در آنها مکروه است، نباید قرآن بخوانیم؟ مبنای شعر در عرب چگونه است؟

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
باسمه تعالی

سلام علیکم
اولاً: آنچه به حاج شیخ قرائتی نسبت داده‌اید، بنده نشنیده‌ام، پس مسؤولیت این انتساب، بر عهده‌ی شماست و من، رد یا تأیید نمی‌کنم، ولی چنین سخنی، از ایشان که سال‌ها در محضر قرآن بوده‌اند، سخت بعید است.
ثانیاً: مشرکین، اصرار داشتند که استاد اعظم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)، شاعر است و اگر ایشان، شاعر باشند، معجزه‌ی جاودانه‌ی آن حضرت یعنی قرآن کریم نیز «شعر» خواهد بود. خدای تعالی در قرآن کریم، از این اتهام مشرکین، چنین گزارش می‌دهد:
«بَلْ قَالُواْ أَضْغَاثُ أَحْلاَمٍ بَلِ افْتَرَاهُ بَلْ هُوَ شَاعِرٌ فَلْیَأْتِنَا بِآیَهٍ کَمَا أُرْسِلَ الأَوَّلُونَ» (سوره‌ی انبیاء، آیه‌ی ۵) ترجمه: بلکه گفتند خواب‌هاى شوریده است [نه] بلکه آن را بربافته، بلکه او شاعرى است پس همان گونه که براى پیشینیان هم عرضه شد باید براى ما نشانه‏اى بیاورد.
«أَمْ یَقُولُونَ شَاعِرٌ نَتَرَبَّصُ بِهِ رَیْبَ الْمَنُونِ» (سوره‌ی طور، آیه‌ی ۳۰) ترجمه: یا مى‏گویند شاعرى است که انتظار مرگش را مى‏بریم.
ثالثاً: قرآن کریم، ساحت استاد اعظم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) را از شاعر بودن، پاک دانسته است، می‌فرماید: «وَمَا عَلَّمْنَاهُ الشِّعْرَ وَمَا یَنبَغِی لَهُ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ وَقُرْآنٌ مُّبِینٌ» (سوره‌ی یاسین، آیه‌ی ۶۹) ترجمه: و [ما] به او شعر نیاموختیم و در خور وى نیست این [سخن] جز اندرز و قرآنى روشن نیست.
«وَیَقُولُونَ أَ إنَّا لَتَارِکُوا آلِهَتِنَا لِشَاعِرٍ مَجْنُونٍ * بَلْ جَاء بِالْحَقِّ وَصَدَّقَ الْمُرْسَلِینَ» (سوره‌ی صافات، آیات ۳۶ و ۳۷)
ترجمه: و مى‏گفتند آیا ما براى شاعرى دیوانه دست از خدایانمان برداریم. ولى نه [او] حقیقت را آورده و فرستادگان را تصدیق کرده است.
«إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ کَرِیمٍ * وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَاعِرٍ قَلِیلًا مَا تُؤْمِنُونَ» (سوره‌ی حاقه، آیات ۴۰ و ۴۱) ترجمه: که [قرآن] قطعاً گفتار فرستاده‏اى بزرگوار است. و آن گفتار شاعرى نیست [که] کمتر [به آن] ایمان دارید.
پس وقتی آن جناب، «شاعر» نباشند، بزرگ‌ترین اثر جاودانشان نیز، «شعر» نخواهد بود.
رابعاً: خدای تعالی، شاعران را به صورت کلی، مذمت نموده و سپس، یک دسته از شاعران که اهل ایمان و عمل صالح باشند را استثناء می‌کند؛ می‌فرماید: «وَالشُّعَرَاء یَتَّبِعُهُمُ الْغَاوُونَ * أَلَمْ تَرَ أَنَّهُمْ فِی کُلِّ وَادٍ یَهِیمُونَ * وَأَنَّهُمْ یَقُولُونَ مَا لَا یَفْعَلُونَ * إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَذَکَرُوا اللَّهَ کَثِیرًا وَانتَصَرُوا مِن بَعْدِ مَا ظُلِمُوا» (سوره‌ی شعراء، آیات ۲۲۴ تا ۲۲۶) ترجمه: و شاعران را گمراهان پیروى مى‏کنند. آیا ندیده‏اى که آنان در هر وادی‌اى سرگردانند. و آنانند که چیزهایى مى‏گویند که انجام نمى‏دهند. مگر کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده و خدا را بسیار به یاد آورده و پس از آنکه مورد ستم قرار گرفته‏اند یارى خواسته‏اند.
اگر قرآن کریم را «شعر» بدانیم، باید حضرت ختمی‌مرتبت استاد اعظم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) را شاعر بشماریم و به گواهی این آیه، گمراهان هستند که شاعران را پیروی می‌کنند؛ پس مسلمانان، گمراه هستند! اگر نخواهیم به این نتیجه‌ی فجیع برسیم، نباید قرآن کریم را «شعر» بدانیم.
خامساً: هر چند بزرگان ادب و ادب‌پژوهان بزرگ، از ارائه‌ی تعریفی جامع و مانع برای «شعر»، اظهار عجز کرده‌اند، ولی جملگی، یکی از ارکان اصلی «شعر» را «خیال» برشمرده‌اند. پس در حقیقت، سخنی شعر است که بهره‌ی لازم از خیال داشته باشد و سخنانی که خالی از مایه‌ی خیال بوده و در قالب مصرع‌های منظوم، بیان می‌شود، «نظم» است نه «شعر».
با این حساب،‌ «شعر» دانستنِ قرآن کریم، توهین بزرگی به این آیتِ سراسرْ حقیقت است. خدای تعالی در قرآن کریم، همین معنی را بیان کرده که قرآن، خیال و سراب و مجاز نیست بلکه حقیقت و واقعیت است؛ می‌فرماید: «وَیَقُولُونَ أَ إنَّا لَتَارِکُوا آلِهَتِنَا لِشَاعِرٍ مَجْنُونٍ * بَلْ جَاء بِالْحَقِّ وَ صَدَّقَ الْمُرْسَلِینَ» (سوره‌ی صافات، آیات ۳۶ و ۳۷)
ترجمه: و مى‏گفتند آیا ما براى شاعرى دیوانه دست از خدایانمان برداریم. ولى نه [او] حقیقت را آورده و فرستادگان را تصدیق کرده است.
امید است با توجه به این مطالب، «شعر» پنداشتنِ قرآن کریم را نشنیده بگیرید و برای ثبات قدم اهل ایمان، دعای خیر فراوان نمایید.

موفق باشید
حاج فردوسی

سؤال: بعد از اعتقاد به قواعد نظری و التزام به قوانین عملی منهاج فردوسیان، در چه مسائلی باید به «رساله‌ی توضیح المسائل»، «مرجع تقلید» و «استفتاء»‌ مراجعه کنیم؟
جواب:‌ قوانین منهاج فردوسیان، ابتدایی است و مسائل فقهی، ابتلایی‌. یعنی قوانین منهاج فردوسیان به صورت روشن و قطعی تنظیم شده و جای فرضهای استفتائی نیست‌. اگر بخواهی در موضوع خاصی به قوانین منهاج فردوسیان عمل کنی، میتوانی بپرسی وظیفه‌ی من در قبال فلان موضوع کلی چیست؟ اینجا منهاج فردوسیان برایش قانون دارد؛ ولی اگر بپرسی چنانچه به فلان موضوع در فلان شرایط و با فلان مشخصات، گرفتار شدم، حکمش چیست؟ اینجا باید به فقیه مراجعه نمود تا حکم استنباطی‌اش را بیان کند‌.
با ذکر یک مثال، مطلب را روشنتر بیان میکنیم؛ قانون ابتدایی در باره‌ی سگ و نگهداری‌اش در منزل، از نظر منهاج فردوسیان «ممنوعیت» است‌. یعنی اگر کسی بخواهد سگ در منزل نگهداری کند، چون مذاق منهاج فردوسیان از این کار، نهی نموده و مورد پسند شارع مقدس نیست، از نظر قانون منهاج فردوسیان نیز ممنوع است‌. ولی اگر بپرسی چنانچه سگی با بدن مرطوب با انسان برخورد کند، حکمش چیست؟ یا اگر سگی در ظرفی، آب دهان بیاندازد چگونه باید تطهیر شود؟ و امثال این سؤالات،‌ مرجعش فقیه، رساله و استفتاء است‌.
در منهاج فردوسیان فقط به حقیقت‌جو می‌آموزند که «مذاق منهاج» نسبت به سگ و نگهداری ابتدایی آن در خانه، چیست نه این که تک تک مسائل و فروع و فروض آن بررسی شده و حکم داشته باشد‌.
مورد دیگری که نیاز به مراجعه به رساله‌ی توضیح المسائل و استفتاء، احساس ‌می‌شود، برای دانستن کیفیت اعمال عبادی می‌باشد‌. آنچه در منهاج فردوسیان بدان پرداخته ‌می‌شود، امر و نهی‌های شارع مقدس است، ولی کیفیت انجام دادن اوامر، در رساله‌ها آمده است‌.
مثلاً قانون منهاج فردوسیان این است که نماز خواندن ضروری است؛ ولی برای اطلاع یافتن از کیفیت نماز خواندن باید به رساله‌ی توضیح المسائل مراجعه نمود‌.
مورد دیگری که نیاز به فقیه و استفتاء پیش می‌آید در مسائل مستحدثه (نوظهور) است‌.
لهذا تأکید ‌می‌شود که دانستن و عمل کردن به قوانین منهاج فردوسیان، رهرو حقیقت‌جو را در ابتلائات و دانستن کیفیت انجام اوامر، از مراجعه به فقیـه اعلم و رساله‌های توضیح‌المسائل و تقلید، بی نیاز نمی‌سازد‌.
نکته‌‌ای که مسرت‌افزاست این است که منهاجیون و منهاجیات عالی‌همت، می‌توانند با مراجعه به «رساله‌ی توضیح المسائل منهاج فردوسیان» از دغدغه‌ی یافتن اعلم و تقلید از او رها شده و بر جاده‌ی متین احتیاط،‌ احتیاجاتشان به رساله و استفتاء را مرتفع نمایند.

[۱۰۵] سند: قَالَ الباقر (علیه‌السلام): «إِنَّ أَرْضَ الجَنَّهِ رُخَامُهَا فِضَّهٌ وَ تُرَابُهَا الوَرْسُ وَ الزَّعْفَرَانُ وَ کنْسُهَا المِسْک وَ رَضْرَاضُهَا الدُّرُّ وَ الیاقُوتُ» (۱)
ترجمه: امام باقر (علیه‌السلام) فرمودند: «زمین بهشت، سنگ‌های مرمرش نقره است و خاکش وَرس (= اسپرک) و زعفران است و خاکروبه‌اش، مشک است و سنگریزه‌هایش، دُرّ و یاقوت‌اند».

********************

[۱۰۶] سند: قَالَ الباقر (علیه‌السلام): «إِنَّ أَسِرَّتَهَا مِنْ دُرٍّ وَ یاقُوتٍ وَ ذَلِک قَوْلُ اللهِ: «عَلی‏ سُرُرٍ مَوْضُونَهٍ» (۲) یعْنِی أَوْسَاطَ السُّرُرِ مِنْ قُضْبَانِ الدُّرِّ وَ الیاقُوتِ مَضْرُوبَهً عَلَیهَا الحِجَالُ وَ الحِجَالُ مِنْ دُرٍّ وَ یاقُوتٍ أَخَفَّ مِنَ الرِّیشِ وَ الینَ مِنَ الحَرِیرِ وَ عَلَی السُّرُرِ مِنَ الفُرُشِ عَلَی قَدْرِ سِتِّینَ غُرْفَهً مِنْ غُرَفِ الدُّنْیا بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضٍ وَ ذَلِک قَوْلُ اللهِ «وَ فُرُشٍ مَرْفُوعَهٍ» (۳) وَ قَوْلُهُ: «عَلَی الأَرائِک ینْظُرُونَ» (۴) یعْنِی بِالأَرَائِک، السُّرُرَ المَوْضُونَهَ عَلَیهَا الحِجَالُ» (۵)
ترجمه: امام باقر (علیه‌السلام) فرمودند: «تخت‌های بهشت از درّ و یاقوت است و آن، [در این] سخن خدا[ی متعال، آمده] است: «[بهشتیان] بر تخت‌هایی جواهرنشان [تکیه می‌زنند]» یعنی در وسط تخت‌ها، ستون‌هایی از درّ و یاقوت است که بر آن حجله‌هایی زده [و نصب] شده است. و آن حجله‌ها از درّ و یاقوت است که از پَر [پرندگان] سبک‌تر و از ابریشم، نرم‌تر می‌باشد بر آن تخت‌ها، فرش‌هایی است به مقدار [فرش کردن] شصت اتاق از اتاق‌های [یک منزل در] دنیا که بعضی بالای بعضی دیگر قرار گرفته است. و آن، [در این] سخن خدا[ی متعال، آمده] است: «بسترهای بلند» و [همچنین در این] سخن خدا[ی متعال، آمده] است: «بر تختها [نشسته‏] می‏نگرند» این [کلمه‌ی] تخت‌ها [در این آیه] به معنی [همان] تخت‌های جواهر نشان است که بر آن حجله‌هایی [بر پا شده] است».

********************

[۱۰۷] سند: قَالَ رَسولُ اللهِ‌‌ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): «إِنَّ أَنْهَارَ الجَنَّهِ تَجْرِی فِی غَیرِ أُخْدُودٍ أَشَدَّ بَیاضاً مِنَ الثَّلْجِ وَ أَحْلَی مِنَ العَسَلِ وَ الینَ مِنَ الزُّبْدِ طِینُ النَّهَرِ مِسْک أَذْفَرُ وَ حَصَاهُ الدُّرُّ وَ الیاقُوتُ تَجْرِی فِی عُیونِهِ وَ أَنْهَارِهِ حَیثُ یشْتَهِی وَ یرِیدُ فِی جِنَانِهِ وَلِی اللهِ فَلَوْ أَضَافَ مَنْ فِی الدُّنْیا مِنَ الجِنِّ وَ الإِنْسِ لَأَوْسَعَهُمْ طَعَاماً وَ شَرَاباً وَ حُلَلًا وَ حُلِیاً لَا ینْقُصُهُ مِنْ ذَلِک شَی‏ءٌ» (۶)
ترجمه: رسول خدا‌ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): فرمودند: «جویبارهای بهشت در شیارها جاری نیستند و از برف، سفیدتر و از عسل، شیرین‌تر و از خامه [یا مَسکه] نرم‌ترند. گِل جویبارها مشکی ناب است و ریگ‌هایش دُرّ و یاقوت‌اند و در چشمه‌ها و جویبارهایش تا هر کجا که ولی خدا بخواهد و اراده کند، روان می‌شوند. اگر [مؤمن بهشتی] اهل دنیا را از جن و انس میهمان کند، می‌تواند به همه‌ی آن‌‌ها خوراک و نوشیدنی بدهد و بر همه‌ی آنان جامه و زیور بپوشاند، بی آن که چیزی از او کم شود».

********************

[۱۰۸] سند: قَالَ رَسولُ اللهِ‌‌ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): «إِنَّ نَخْلَ الجَنَّهِ جُذُوعُهَا ذَهَبٌ أَحْمَرُ وَ کرَبُهَا زَبَرْجَدٌ أَخْضَرُ وَ شَمَارِیخُهَا دُرٌّ أَبْیضُ وَ سَعَفُهَا حُلَلٌ خُضْرٌ وَ رُطَبُهَا أَشَدُّ بَیاضاً مِنَ الفِضَّهِ وَ أَحْلَی مِنَ العَسَلِ وَ الینُ مِنَ الزُّبْدِ لَیسَ فِیهِ عُجْمٌ طُولُ العَذْقِ اثْنَا عَشَرَ ذِرَاعاً مَنْضُودَهً مِنْ أَعْلَاهُ إِلَی أَسْفَلِهِ لَا یؤْخَذُ مِنْهُ شَی‏ءٌ إِلَّا أَعَادَهُ اللهُ کمَا کانَ وَ ذَلِک قَوْلُ اللهِ «لا مَقْطُوعَهٍ وَ لا مَمْنُوعَهٍ» وَ إِنَّ رُطَبَهَا لَأَمْثَالُ القِلَالِ وَ مَوْزَهَا وَ رُمَّانَهَا أَمْثَالُ الدُّلِی وَ أَمْشَاطَهُمُ الذَّهَبُ وَ مَجَامِرَهُمُ الدُّرُّ» (۷)
ترجمه: رسول خدا‌ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): فرمودند: «نخل‌های بهشت، تنه‌هایشان زر سرخ، زیر شاخه‌هایشان زبرجد سبز، سرشاخه‌هایشان درّ سفید، شاخه‌هایشان حلّه‌های سبز و رطب‌هایشان سفیدتر از سیم و شیرین‌تر از عسل و نرم‌تر از خامه است و هسته ندارد.
طول [هر] خوشه[ی آن،] دوازده گز است که از بالا به پایین چیده شده‌اند و هر خوشه‌ای که از آن برگرفته شود، خداوند آن را به حال اولش باز می‌گرداند و این همان سخن خداست که «[میوه‌های بهشتی]نه بریده [است] و نه ممنوع» رطب‌هایش به اندازه‌ی خُمره و موز و انارش به اندازه‌ی دلو (= سطل) است و شانه‌ها و عودسوزهایش [از] درّ هستند».

********************

۱. اختصاص، شیخ مفید، صفحه‌ی ۳۵۷؛ بحار الانوار، علامه مجلسی، جلد ۸، صفحه‌ی ۲۱۸.
۲. سوره‌ی واقعه، آیه‌ی ۱۵.
۳. سوره‌ی واقعه، آیه‌ی ۳۴.
۴. سوره‌ی مطففین، آیه‌ی ۲۳ و ۳۵.
۵. اختصاص، شیخ مفید، صفحه‌ی ۳۵۷؛ بحار الانوار، علامه مجلسی، جلد ۸، صفحه‌ی ۲۱۹.
۶. اختصاص، شیخ مفید، صفحه‌ی ۳۵۷؛ بحار الانوار، علامه مجلسی، جلد ۸، صفحه‌ی ۲۱۹.
۷. اختصاص، شیخ مفید، صفحه‌ی ۳۵۷؛ بحار الانوار، علامه مجلسی، جلد ۸، صفحه‌ی ۲۱۹؛ المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، جلد ۲، صفحه‌ی ۵۱۷؛ الفردوس، جلد ۴، صفحه‌ی ۲۸۸.